Driekoningen

Inhoud

1. Einde midwinter
2. Caspar, Melchior en Balthasar

1. Einde midwinter

Het feest van Driekoningen wordt gevierd op 6 januari. Tot in de 19e eeuw was het één van de grootste feesten in het jaar. Het werd nog uitbundiger gevierd dan Kerstmis. Het feest is vastgelegd door grote Nederlandse schilders – zoals Jan Steen, Cornelis Troost en Jacob Jordaens – en hun schilderijen hangen in beroemde musea overal ter wereld. Het feest is nu bijna verdwenen in Nederland. Alleen in Noord-Brabant wordt het feest nog op een aantal plaatsen gevierd. 

Op 6 januari wordt met het Driekoningenfeest de midwinterperiode afgesloten. In de Bijbel staat dat een aantal wijzen uit het oosten een grote, heldere ster zagen en die volgden naar Bethlehem. Ze gingen op kraamvisite in de stal waar Jezus geboren was. Het verhaal heeft zich door de eeuwen heen gevormd tot het verhaal dat wij nu kennen. Zo werden de wijzen in de loop der tijd drie koningen. De drie koningen verwijzen naar de drie fases in het leven van mensen en ook naar de toen bekende drie werelddelen. De Driekoningen brachten geschenken mee voor Jezus: goud, wierook en mirre.

2. Caspar, Melchior en Balthasar
 
Op Driekoningen mochten arme mensen langs de deur gaan om een driekoningenlied te zingen in de hoop er voedsel of geld voor terug te krijgen. Tegenwoordig gebeurt dat in Brabant en Vlaanderen nog op een aantal plaatsen. In Duitsland gaan de kinderen langs de deuren om de huizen te zegenen. Ze schrijven met krijt CMB boven de deuren, wat naast Caspar, Melchior, Balthasar ook Christus Mansionen Benedictat (Christus zegent dit huis) betekent.

Er is ook veel bijgeloof met Driekoningen. Zo mogen de kerstbomen pas na 6 januari afgetuigd worden, want anders zou dat ongeluk brengen. Zet je je raam open op driekoningennacht dan waait het geluk naar binnen.

Foto: Het zingen bij de ster op Driekoningen, Cornelis Troost (eerste helft 18de eeuw)

Bron: Ineke Strouken, Dit vieren wij (2017)
Ook gepubliceerd in het Oirschots Weekjournaal (januari 2017)